Samen met betrokken steden en private partijen werken de ministeries van BZK en I&W sinds enige tijd aan de integrale ontwikkeling van veertien grootschalige woningbouwgebieden. De circa 600.000 huizen die in deze gebieden kunnen worden gebouwd, zijn hard nodig om in de regio’s met overspannen woningmarkten het woningtekort weg te werken. Door Marcel Bayer. Dit… Lees meer »

De Landschapsvisie Hunzedal biedt nieuw perspectief op de succesvolle afronding van de natuurontwikkeling in het stroomdal van de rivier de Hunze in Drenthe. Deze natuuropgave is onderdeel van het Drentse Programma Natuurlijk Platteland en moet in 2027 klaar zijn. Maar dat lijkt nogal een stevige ambitie vanwege de lage grondmobiliteit, agrarische en andere belangen, zoals… Lees meer »

Twee jaar is ervaring opgedaan met het Dashboard Verstedelijking, waarmee een integrale afweging mogelijk is bij verstedelijkingsopgaven. Betrokkenen zijn enthousiast. In de zes Woondealregio’s en bij de veertien grootschalige verstedelijkingsgebieden wordt het instrument door het Rijk ingebracht in het regionale proces om alle maatschappelijke effecten integraal in beeld te krijgen. Het dashboard biedt overheden zo de… Lees meer »

Als volksvertegenwoordiger kijkt Maarten Koning (D66) met scepsis naar de bemoeienis vanuit de Tweede Kamer. “Een gemeentebestuur proberen te dwingen tot bouwen in een slecht bereikbare polder zonder ook maar enig uitzicht te bieden op (co-)financiering is een gratuit gebaar”. Hij zet uiteen waarom Rijnenburg wel een geschikte locatie is om op termijn een iconische… Lees meer »

De triomf van de stad is onmiskenbaar, ook in Nederland. Jonge mensen blijven massaal uit kleinere kernen op het platteland toestromen naar de dynamische en creatieve centra van onze economie. Toch zijn er aanwijzingen voor een ‘renaissance’ van het platteland, meent Murielle Hermsen-Facon. Ze illustreert dat aan de hand van Nieuwerbrug aan den Rijn, waar… Lees meer »

De klimaatdoelen van Parijs stellen Nederland voor een ongekende opgave. Met de RES’en vindt een razende zoektocht plaats naar nieuwe, duurzame energiebronnen. Draagvlak moet daarbij centraal staan. Locaties voor windmolens en zonnepanelen worden het liefst samen met inwoners bepaald. En ook samen met inwoners ontwikkeld. Maar hoe organiseer je zo’n complex proces participatief? En in… Lees meer »

Ligt er nog iemand wakker van de Omgevingswet? Die vraag is relevant nu de coronacrisis zoveel aandacht vraagt van de overheid. Op het hoogtepunt van de pandemie werd de invoeringsdatum een jaar naar achteren geschoven. Programmamanagers zeiden meteen dat voor hen de implementatie van de wet gewoon doorgaat. Maar zien bestuurders, beleidsmakers en politici dat… Lees meer »

Het omgevingsbeleid zet steeds meer in op een integrale benadering van de leefomgeving, maar het daarbij behorende omgevingsrecht doet precies het tegenovergestelde: sectorale en gefragmenteerde benadering. Ook de Omgevingswet gaat die gescheiden sporen niet doorbreken; met als duidelijk eerste slachtoffer het natuurbeleid. Beleid en recht liggen hier ver uit elkaar, signaleren de onderzoekers Bas Breman,… Lees meer »

Een goed functionerende stad heeft de industrie keihard nodig. Dat is de kern van de boodschap van Mark Brearley, professor, fabriekseigenaar, stedelijk adviseur én spreker op het BT Event. Een gesprek over de strijd om ruimte in stedelijke gebieden, diepgewortelde vooroordelen en het belang van industrie voor een gezonde en leefbare stad. Mark Brearley is… Lees meer »

We kunnen een veel beter gebruikmaken van de woonruimte in Nederland door goed te luisteren naar wat empty nesters willen. Zij, de een- of tweepersoonshuishoudens van boven de 55 jaar oud waarvan de kinderen het huis uit zijn, hebben de sleutel in handen. Zij maken ruimte vrij op plekken die vaak voor gezinnen zijn ingericht… Lees meer »

Medio september publiceerde het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) de Monitor van de Nationale Omgevingsvisie (NOVI). Met 101 indicatoren is in beeld gebracht of en hoe trends en ontwikkelingen in de fysieke leefomgeving ‘toe bewegen’ naar wat de NOVI beoogt. Dat levert een zeer divers beeld op. Er zijn zowel positieve als negatieve ontwikkelingen in… Lees meer »

De Omgevingswet biedt de gemeente ruimte voor maatwerk om af te wijken van algemene regels al naar gelang de lokale omstandigheden. Tegelijkertijd blijft de gemeente ook verantwoordelijk voor het algemeen belang en dient participatie plaats te vinden. Maar hoe verhouden deze begrippen zich tot elkaar? Jean-Michel Henriquez[1] deed hier onderzoek naar en kwam tot de… Lees meer »

Het is zomer en dat betekent dat u eindelijk eens tijd heeft om lekker boeken te lezen. Hier zeven boeken over de stad die de redactie van Stadszaken/ROm van harte aanraadt. Zodat u na de zomer lekker met uw nieuw opgedane inzichten kan pochen bij uw collega’s. Door Kasper Baggerman. 1. Feminist City: Claiming Space… Lees meer »

In het artikel ‘Houdt welstand wel stand?’ (ROm 5, mei 2020) vragen Sarah Ros en Bas Schout zich af of welstand een toekomst heeft na de invoering van de Omgevingswet. Stichting Libau, de adviesorganisatie voor cultureel erfgoed en omgevingskwaliteit in Groningen en Drenthe, is ervan overtuigd dat welstand standhoudt, maar dan wel ondergebracht in het… Lees meer »

Jarenlang zijn woningen toegevoegd aan de woningvoorraad die de doorstroming van huishoudens belemmerden, waardoor kleine huishoudens nu in grote woningen wonen en grote huishoudens in kleine. De bouw van meer middeldure en dure koopappartementen heeft het sterkste doorstroomeffect op de woningmarkt, blijkt uit vervolgonderzoek van Springco Urban Analytics.  Door Cyril Crutzen en Gert Jan Hagen,… Lees meer »

Het begon allemaal zo veelbelovend. De Nationale Omgevingsvisie (NOVI) waar zo lang naar was uitgekeken, zou bepalend zijn voor de ruimtelijke inrichting van ons land voor de komende dertig jaar. ‘Een toekomstvisie met een breed draagvlak helpt ons om Nederland toekomstbestendig te maken. Voordat die visie definitief is, gaan we over dit ontwerp open het… Lees meer »

Over nut, noodzaak en juridische vormgeving van regels in het omgevingsplan bestaan verschillende opvattingen. Terugkerende vragen daarbij gaan over voldoende rechtsbescherming door de regels, of urgente milieurisico’s afdoende zijn getackeld en of de regels handhaafbaar zijn. Iedereen ziet wel in dat het ontwikkelen van het omgevingsplan een multidisciplinaire opgave is. Om het een effectief instrument… Lees meer »

Een deel van de afspraken uit het Klimaatakkoord wordt in dertig regio’s uitgewerkt tot een Regionale Energiestrategie (RES). Maatschappelijk draagvlak is daarbij essentieel. Alle betrokken partijen zijn het daar wel over eens. Maar burgerparticipatie heeft nog nauwelijks plaatsgevonden, constateert Erik Spaink. Hij waarschuwt voor het risico van verrommeling en massieve weerstand als nu geen prioriteit… Lees meer »

Terwijl we kampen met een groot woningtekort, staan heel veel zolders en kamers leeg. Met name zogenaamde empty nesters en senioren wonen opvallend ruim, laat dataonderzoek van Springco Urban Analytics zien. Hoog tijd dus voor een bouwbeleid gericht op het beter benutten van woonruimte, menen onderzoekers Gert Jan Hagen en Cyril Crutzen. Beter benutten is… Lees meer »

In de Omgevingswet, die naar verwachting tussen januari 2021 en januari 2022 in werking zal treden en de fysieke leefomgeving in samenhang benadert, wordt de term ‘welstand’ weinig gebruikt. Daarvoor in de plaats wordt de term ‘uiterlijk van bouwwerken’ gebruikt en heeft de wet onder meer tot doel het bereiken en in stand houden van… Lees meer »

Een groeiende economie, versnelling in de woningbouw en vergroting van de capaciteit van het hoofdwegennet leggen een flinke belasting op het lokale wegennet. Om met nieuwe ontwikkelingen extra druk op de bottlenecks en de openbare ruimte te voorkomen, is een mobiliteitstransitie noodzakelijk. Just Verhoeven, adviseur ruimtelijke strategie bij Antea Group, ontwikkelde met collega’s een indicator… Lees meer »

Ruimte is schaars, de (gewenste) functies legio, en het Rijk neemt met de aanvullingsbrief-NOVI het initiatief om op ruimtegebruik en functiemenging te sturen. De aanvullende plannen omhelzen de toekomstige ontwikkelingen binnen het Stedelijk Netwerk Nederland, het sturen op de vestiging van distributiecentra en de vormgeving van een nationale strategie voor het landelijk gebied, waaronder natuurgebieden.… Lees meer »

Bewoners van vijf Noord-Limburgse dorpen schrokken zich rot toen ze hoorden dat ze in waterbergingsgebied wonen én géén schadevergoeding krijgen bij een overstroming. Dit verhaal gaat over de gebrekkige communicatie en warrige informatie van betrokken (overheids)partijen én over het belang van goede communicatie in de Nederlandse strijd tegen het water. Want -hoe tegenstrijdig het ook… Lees meer »

Wanneer als gevolg van de realisatie van bijvoorbeeld een woontoren voor omliggende woningen een inbreuk op de privacy ontstaat of het uitzicht wordt belemmerd, dan kan dit leiden tot waardevermindering van de omliggende woningen. Een gedeelte van deze waardevermindering komt voor risico van de aanvrager van de planschadeclaim, wat ook wel het ‘normaal maatschappelijk risico’… Lees meer »

De ‘verloodsing’ van het landschap staat volop in de belangstelling. Nederland Distributieland bepaalt deels ook de aanblik van het land. Echte oplossingen gaan uit van de rol die de sector speelt in onze economie, samenleving en kwaliteit van ons vestigingsklimaat. Zo’n aanpak is veel breder dan alleen de verfoeide loods, vinden Merten Nefs en Cees-Jan… Lees meer »

Waterstof, all-electric, warmtenetten of toch gas? Zomaar wat termen die vergroeid lijken te zijn met de energietransitie. Welke modaliteit gaat de zeven miljoen huizen in ons land warm en ‘klimaatakkoord-proof’ krijgen? We gaan op bezoek in Drenthe, waar volop geëxperimenteerd wordt en waar grote uitdagingen liggen. ‘Het moet snel, het moet allemaal, maar het moet… Lees meer »

Het klinkt veelbelovend, een gebiedsontwikkeling van een dergelijke omvang, met een deel middeldure huur, waar vanuit het Rijk grootschalig op wordt ingezet met bijvoorbeeld de woondeals. Bovendien leent het gebied zich op het eerste oog goed voor grootschalige woningbouwontwikkeling: Valkenburg is midden in de Randstad gelegen, met de gemeenten Katwijk, Wassenaar, Leiden, Den Haag en… Lees meer »

auteur Yvonne Vendrig-De PunderDe woningmarkt in de Randstad zit hartstikke vast. Bouwen, bouwen, bouwen is de opgave. Verdichten op zich is al een hele klus. Om dit gezond te doen, moet je creatief naar de openbare ruimte kijken, weten waar winst te behalen is en wat de risico’s zijn als je gezondheid niet goed meeneemt… Lees meer »

Auteur Kasper Baggerman Middenhuurproductie loopt achter en corporaties kunnen maar mondjesmaat bijspringen om dit probleem op te lossen. De complexe en tijdrovende markttoets belemmert hun ruimte in het vrije segment. In Woerden slaan corporatie GroenWest, de gemeente en provincie de handen dus ineen om de toets sneller en soepeler door te lopen. Zo moeten op… Lees meer »

Auteur Kelly Kuenen De onlangs verschenen ‘Handreiking Saneren plancapaciteit’ helpt gemeenten, provincies en adviesbureaus inzicht te krijgen in de harde plancapaciteit voor detailhandel en biedt handvatten bij sanering. Het uiteindelijke doel: een geconcentreerd en vitaal winkelgebied. Dit artikel staat in ROm 1-2, februari 2020. ROm is gratis voor ambtenaren in het domein van de fysieke… Lees meer »

Auteur Marcel Bayer Terwijl het kabinet nog druk bezig is om de stikstofcrisis te bezweren door boeren uit te kopen, is er nog geen zicht op een veel duurzamer werkende agrarische sector. De grondgebonden landbouw beslaat 60 procent van ons grondgebied. De veehouderijsector heeft met 46 procent van de stikstofuitstoot verreweg het grootste aandeel in… Lees meer »

Auteur: Marcel Bayer Terwijl het kabinet de eerste noodmaatregelen neemt om de stilgelegde projecten in de bouw weer vlot te trekken, zal de landbouw het antwoord moeten geven op de vraag hoe de stikstofcrisis voor de lange termijn te bezweren.  De grondgebonden landbouw beslaat 60 procent van ons grondgebied. De veehouderijsector heeft met 46 procent… Lees meer »

Auteur Kasper Baggerman Torens met groene gevels winnen flink aan populariteit. In Eindhoven verrijst de Trudo Toren, Utrecht krijgt Wonderwoods. Het zijn verticale bossen naar voorbeeld van het Bosco Verticale in Milaan. Geestelijke vader van het verticale bos is de Italiaanse architect Stefano Boeri. Herbebossing in de stad kan een belangrijke bijdrage leveren aan de… Lees meer »

Roel Sillevis SmittRoel Sillevis Smitt is adviseur omgevingsrecht/Omgevingswet bij AT Osborne (Legal Services). ‘We moeten integraal werken’ en ‘We willen van een houding van ‘nee, tenzij’ naar een houding van ‘ja, mits’. Hoort of ziet u deze uitspraken ook geregeld in een overlegruimte, bij de koffieautomaat of in beleidsstukken, als het over de Omgevingswet gaat?… Lees meer »

We horen het graag: Nederland is Europees koploper met het aantal publieke laadpalen voor elektrisch vervoer. Positieve kanten van de groeispurt die de elektrische auto de laatste jaren meemaakt, zijn bekend: schonere en stillere straten, verbetering van de luchtkwaliteit en van de leefkwaliteit in het algemeen. Maar om al deze elektrische voertuigen van stroom te… Lees meer »