Watertoets

Bij de presentatie van de Deltabeslissingen op Prinsjesdag door minister Melanie Schultz van Haegen en Deltacommissaris Wim Kuijken was het spannendste moment toen de watertoets ter sprake kwam. Tot dat moment waren de twee het roerend eens over de nieuwe lijn van denken bij de beteugeling van het water in de rivieren en van de zee. Adaptatie waar het kan, robuuste dijken en keringen waar nodig, en normen voor de waterveiligheid die een gebiedsgerichte aanpak mogelijk maken. Helemaal in lijn met de filosofie in het ruimtelijk beleid, waar de verantwoordelijkheid ligt bij de overheden die er het meest belang bij hebben. Samen mat marktpartijen, maatschappelijke organisaties, ondernemers en burgers moeten ze eruit komen.

Dat is nou precies waar de schoen wringt als het gaat om de strijd tegen het water, waar we als Nederlanders zo onze sporen mee hebben verdiend. Vroeger was dat geen discussie. Rijkswaterstaat was een staat in de staat en zorgde voor de waterveiligheid van de primaire keringen en de zeedijken en verrichtte daarbij iconische werken.

Maar de tijden zijn veranderd. Ook Rijkswaterstaat is inmiddels van het integrale denken en werken, en dus waar mogelijk van het meekoppelen van andere opgaven.

Op de verwachte vraag van de journalist of de watertoets al dan niet een wettelijke verplichting moet blijven, hielden zowel de Deltacommissaris als de minister hun gezichten opmerkelijk gemakkelijk in de plooi. Kuijken ziet de watertoets als een essentieel instrument in het waterveiligheidsbeleid en bij de adaptieve aanpak. Of die verplicht blijft, gaat de Tweede Kamer binnenkort bespreken, zo haalde hij de lont uit het kruitvat. De minister is glashelder in haar visie. De watertoets blijft in de Omgevingswet als niet-verplicht toetsinstrument aan de voorkant van het overleg. Zij wil geen verplichting en allerlei procedures aan de achterkant.

Er is zeker wat voor te zeggen, mits je uitgaat van gezond verstand bij plaatselijke bestuurders en er vertrouwen in hebt dat betrokken er samen uit willen komen. Maar het kan wel gaan over leven en dood, en heel veel schade.

Marcel Bayer
hoofdredacteur