Vrijwel iedereen heeft er inmiddels over gehoord: we moeten van het gas af. Waarom? Omdat Groningen beeft, aardgas niet duurzaam is en we het gas niet van Poetin willen afnemen. Het Rijk daagt de gemeenten uit de handschoen op te pakken en met de samenleving toe te werken naar gasvrije wijken. Tegelijkertijd bestaat er nog steeds de verplichting dat elk nieuw huis op het gasnet moet worden aangesloten. Ik kan dat niet uitleggen aan de burgers waarmee ik om tafel zit.
Tot vorige week. Want eindelijk was daar dan het bericht waar we al tijden op zaten te wachten: de wettelijke verplichting om nieuwbouwwoningen aan te laten sluiten op het gasnet komt te vervallen. Minister Kamp stuurde hiervoor een wetswijziging naar de Tweede Kamer. Het kabinet neemt hiermee een belangrijk stap in het terugdringen van de CO²-uitstoot.
Niet dat we er daarmee zijn. Er zijn veel meer bestaande woningen dan dat er nieuwe gebouwd worden. Vooral die bestaande voorraad is de grote uitdaging voor de komende jaren. Het van-het-gas-af-gaan zal veel betekenen voor mensen. Het eerste waar ze aan denken is de ketel, het fornuis en de pannen. Grote ontwikkelingen zoals de energietransitie worden zo klein gemaakt. Als je het kleine niet oplost, bereik je het hogere doel niet.
Platform31 stelt in een recente studie dat er de komende 30 jaar meer verandert dan in de afgelopen 300 jaar. Het is een beetje spelen met woorden, maar het geeft treffend weer waar het om gaat: we gaan van een tijdperk van veranderingen naar een verandering van tijdperken.
Dat sluit goed aan op Jan Jonker, die ik onlangs op een festival hoorde. Met een biertje in de hand gaf hij overtuigend aan dat we nu op een kantelpunt staan. De vorige maatschappij werkt niet meer, we gaan naar een nieuwe orde. Jonker noemt dat de doe-het-zelf-maatschappij, waarin de
pragmatische wij centraal staat. Trends die hij ziet (en die al veel vaker op een rij zijn gezet):
- van dingen naar diensten (je bezit geen auto meer, maar deelt hem)
- van organisatie naar netwerken
- van een lineaire economie naar een duurzame, circulaire en inclusieve economie
Vanochtend belde een burger mij met de vraag of wij (de gemeente dus) hem gaan verplichten om van het gas af te gaan. Ik vertelde hem dat dat voorlopig niet gebeurt. Het is aan de burger zelf of hij mee gaat met de tijd. Pas als Liander geen gas meer naar zijn wijk wil leiden, zal hij een andere energiebron moeten zoeken.
Jan Terlouw zei het onlangs treffend op het congres van de provincie Gelderland: “We moeten bereid zijn veranderingen te accepteren. Vertrouwen is daarbij belangrijk. Niets functioneert zonder vertrouwen. We zijn een samenleving, we leven dus samen. Dat hoeft niet te veranderen.” Een mooie gedachte.
Uko Post
Adviseur Ruimte en Wonen bij Gemeente Zutphen
Meer blogs van Uko Post
