Elke dag ben ik bezig gemeenten te helpen met hun aanpak voor een aardgasvrije gebouwde omgeving. En bijna elke dag komt daarbij tegenwoordig het woord waterstof ter sprake. Op een bewonersavond over een aardgasvrije wijken, tijdens een stakeholderbijeenkomst over een warmtevisie en in de media; waterstof wordt door velen benoemd als dé oplossing voor de energietransitie. En dus moeten we alle gasnetten laten liggen. Voor de productie van grondstoffen, de procesindustrie en zwaar transport kan waterstof een interessante oplossing bieden, blijkt uit een whitepaper dat collega’s van mij over dit thema schreven. Laat het dan wel groene waterstof zijn, geproduceerd met duurzaam opgewekte elektriciteit. Sterke lobby om gasnetten te laten liggen In de gebouwde omgeving liggen de zaken anders. Ook daar wordt door (voor de hand liggende) partijen momenteel een flinke lobby gevoerd om de gasnetten te laten liggen en wordt waterstof als de heilige graal genoemd. Maar het is in de gebouwde omgeving niet logisch om alle gasnetten te laten liggen en massaal te wachten op waterstof. En dat om deze drie redenen: Er is niet genoeg waterstof, en dat komt er voorlopig ook niet Grijze waterstof wordt gemaakt van aardgas, en daar willen we juist vanaf. Groene waterstof, geproduceerd uit duurzame elektriciteit, is nog nauwelijks beschikbaar. De verwachting is dat dit ook met de groei van duurzame opwek niet enorm gaat toenemen. We hebben die elektriciteit namelijk hard nodig om ons huidige verbruik te vergroenen. Ook als we naar Duitsland kijken zijn overschotten daar beperkt. Inzet in de gebouwde omgeving is niet efficiënt Dat we waterstof beter kunnen inzetten in processen waar hoge temperaturen nodig zijn, is duidelijk. De waterstoffabrieken die de komende jaren in Nederland gebouwd worden, zullen voornamelijk de industrie voorzien, waar overigens al flink wat grijze waterstof wordt gebruikt voor de productie van grondstoffen. Inzet van waterstof in de gebouwde omgeving is ook ten opzichte van aardgasvrije alternatieven erg inefficiënt. Als je groene elektriciteit omzet naar waterstof om die vervolgens via het gasnet naar de woning te transporteren heb je het over een energetische efficiënte van 65 procent. Gebruik die elektriciteit dan liever direct in een (wijk)warmtepomp, die een efficiëntie van 250 procent haalt. Er zijn op korte termijn andere no-regret opties Nee, we krijgen geen spijt als we de komende jaren wijken zonder gasnetten gaan realiseren. In die wijken zijn goede aardgasvrije alternatieven mogelijk, vaak met warmtenetten, soms all-electric of nul-op-de-meter. Ook voor opslag en flexibiliteit zijn alternatieven als warmtebuffers beschikbaar. Herinvesteren in het gasnetwerk is op deze plekken een onnodige kostenpost waarmee we een fossiele infrastructuur in stand houden. In de moeilijkere wijken, waar voor 2030 niet aan aardgasvrije oplossingen wordt gewerkt, blijft de gasinfrastructuur voorlopig gewoon liggen. Daar zijn dus nog alle kansen voor innovaties, waarvan groene waterstof één van de mogelijkheden is. Laat de heilige graal zich eerst maar bewijzen op andere plekken. Jade Oudejans jade.oudejans@overmorgen.nl   Meer weten? Lees het whitepaper hier.