De kiezer heeft gesproken. De onderhandelingen over (her)nieuw(d)e bestuurscoalities kunnen beginnen!

Als de stofwolken van de gemeenteraadsverkiezingen zijn opgetrokken en de nieuwe wethouders aan de slag mogen, ligt er wel een enorme stapel lastige dossiers op hen te wachten. Hoe help je starters aan een betaalbare woning, waar mogen wel en niet windmolens of zonneparken komen en hoe los je het stikstofprobleem in de landbouw op zodat er weer gebouwd kan worden? Allemaal knellende ruimtelijke vraagstukken waarin bestuurders behendig en vindingrijk moeten opereren.

Geld, mankracht en expertise

Zelfs als er een helder idee is voor de aanpak van deze problemen, is dat nog geen garantie dat plannen ook kunnen worden uitgevoerd. Daar is voldoende geld, mankracht en expertise voor nodig en daaraan ontbreekt het juist in veel gemeenten. Adviesbureau Deloitte legde onlangs de vinger weer eens op de pijnlijke plek en riep het Rijk op zich actiever met lokale opgaven te bemoeien. Zo zullen de vijftien grote verstedelijkingslocaties zonder landelijke grondbank en rijksgeld waarschijnlijk niet van de grond komen. Eigendom is er te versnipperd en in het geval van uitleglocaties is veel nieuwe infrastructuur nodig. Binnenstedelijk moeten onrendabele toppen worden weggewerkt en bedrijven uitgekocht. Voorinvesteringen van het Rijk kunnen op deze locaties het verschil maken. Op kleinere schaal is dat met de Woningbouwimpuls ook aangetoond. Nu is het tijd voor het grotere werk.

Novi-wijken en vliegende rijksbrigades

Het pleidooi van Deloitte is allesbehalve nieuw, maar op een of andere manier lijkt het Rijk pas nu ontvankelijk voor dit soort geluiden. Voor het oplossen van de wooncrisis heeft ze vele miljarden uitgetrokken en Hugo de Jonge trekt de touwtjes in de volkshuisvesting weer wat strakker aan. Krijgen we dan toch de Novi-wijken die velen (waaronder ikzelf) niet meer voor mogelijk hielden? En gaat het gemeenten dankzij de vliegende rijksbrigades met ervaren planologen nu wél lukken om natuurgebieden van stikstof te bevrijden? Het zou een verademing zijn na alle doemscenario’s van de afgelopen jaren dat we als land ruimtelijk niets meer voor elkaar krijgen. Er is visie genoeg maar zonder een krachtige inbreng van het Rijk komt er van alle ambities weinig terecht.

Door Jaco Boer, publicist. @jaco_boer