De woningen bouwen zich niet vanzelf, ook niet met doorpakken. Een tekort aan mensen en materialen. Stikstof. Of de ontsluiting, waarbij projecten in financieel opzicht met elkaar concurreren om te beperkte middelen. De haalbaarheid van die 900.000 woningen staat hierdoor steeds meer ter discussie. De geschiedenis leert ons dat het vaker voorkomt dat minder en niet meer woningen worden opgeleverd. Om dan toch door te kunnen pakken is er meer nodig dan een verbale aanmoediging.

De basis moet goed op orde zijn. Dat zien we regelmatig bij evaluaties van verschillende woningbouwprojecten. Is een project echt uitvoerbaar? Is met alle andere maatschappelijke doelstellingen rekening gehouden? Zijn alle relevante partijen betrokken? Te vaak blijkt dat iets over het hoofd is gezien, waardoor je weer een paar jaar terug in de tijd wordt gezet. Ondanks het ferme doorpakken aan de voorkant zakt het project dan alsnog door het ijs.

Verschillende studies geven dit aan. Een studie van deze zomer van Site UD kijkt naar de versnellingsmogelijkheden van gebiedsontwikkelingen. Door bijvoorbeeld bewust cultuurclashes in te bouwen en stakeholders goed te betrekken, voorkom je in een later traject ongelukken.

Een cultuurclash is misschien ongemakkelijk, maar hoe vroeger je weet waarmee je te maken hebt, hoe beter je daarop kunt voorsorteren. 'Keep your friends close. Keep your enemies closer.' Ik wil gemeenten, ontwikkelaars, bewoners, corporaties niet als enemies wegzetten – in de hoop dat zij ook niet zo naar elkaar kijken – maar het idee mag duidelijk zijn. Juist doorpakken doe je samen.

Je eigen weerstand creëren, is lastig. Maar wel nodig

Dat gebiedsontwikkeling altijd om ingewikkelde processen gaat, is duidelijk. Afhankelijk van de fase heb je inspirerende, stabiele, analytische en dominante personen nodig. Dat zit onmogelijk in één persoon. Dus gaat het erom een goed en kundig team samen te stellen, dat samen werkt aan een goed proces en samen het tempo bewaakt. Knap lastig. En dan je eigen weerstand creëren. Nog lastiger. Maar wel nodig.

Zoek elkaar op, ga met elkaar in gesprek, stel eens een persoonlijke vraag. Dan leer je dat iedereen ook maar een mens is en dat de meeste mensen gewoon het beste willen doen in hun werk. En met die mensen kan je heel goed doorpakken. Nog één tip voor aanmoedigen vanaf de zijkant: met te veel druk op voorlieden om door te pakken, duw je ze in feite door het ijs.

Jop Fackeldey is voorzitter van het programma Stedelijke Transformatie, een samenwerking tussen Rijk, provincies, gemeenten, ontwikkelaars, bouwers en investeerders. Hij schrijft in ROm een maandelijkse column over de urgentie, knelpunten en oplossingen.