Ook aan rapporten en programma’s om klimaatverandering tegen te gaan geen gebrek. En welke sessie over duurzaamheid ik ook bijwoon: technisch wetenschappelijke meetinstrumenten en doelstellingen voor een duurzamere samenleving vliegen mij om de oren.
Op zichzelf goede bewegingen, maar in onze drang naar meten en weten vergeten we vaak om mensen mee te nemen en in beweging te krijgen. We staren ons blind op de meetbare oplossingen, maar investeren nauwelijks in ‘de weg’ ernaartoe. Waar is de aandacht voor de sociale kant van deze duurzame transitie?
Begrijp me niet verkeerd, feitelijke onderbouwing is ontzettend belangrijk en alleen zo komen we tot deugdelijke oplossingen die het verschil maken. Neem de zeespiegelstijging. Dat is nogal cruciaal om wetenschappelijk te onderbouwen en te meten. Om vervolgens, hopelijk, met oplossingen te komen.
Maar voor langdurige duurzame (gedrags-)verandering is een andere denkwijze nodig. En helaas bestaat er geen magische truc waarmee we opeens allemaal anders kijken, denken en ons duurzaam gedragen. Laat staan een tool of instrument.
Waar het op aan zal komen, is het aanpassen van processen, werkwijzen en cultuur. Dit vraagt om een menselijke aanpak, vaak minder tastbaar en veelal moeilijk meetbaar.
Dat is minder complex dan het lijkt. Een belangrijk inzicht vanuit de gedragswetenschappen is dat je voor daadwerkelijke gedragsverandering mogelijkheden én motivatie nodig hebt. En alleen al door mensen oprechte en persoonlijke aandacht te geven, motiveer je ze.
Dus wethouder, projectleider, teamleider, inkoper, ambtelijke opdrachtgever of in welke rol je ook zit: enthousiasmeer en motiveer! Neem mensen mee aan de hand en geef aandacht. Onderzoek en bespreek wat mensen tegenhoudt om een duurzame stap te zetten. Geef daarbij perspectief en laat zien dat het kan. Geef steun en empower! Leg duurzame dilemma’s op tafel en erken dat het lastig is. Bied hulp aan. Maak positieve acties en resultaten zichtbaar, hoe klein ook. Deel wat je allemaal al kunt doen. En heel belangrijk: laat iedereen voelen dat we deze transitie samen doen, als mens.
