Landelijk zijn we inmiddels goed op stoom. Wind op zee wordt een kracht waar je niet meer omheen kunt. De industrie gaat fors besparen met het succesvolle Europese ETS-systeem. De transitie in gemeenten lijkt echter achter te blijven.
In veel gemeenten waar ik kom als adviseur energietransitie wordt er hard gewerkt, maar weinig gerealiseerd. Men ziet beren op de weg, ook al zijn die ‘beren’ enkel opgeworpen door het extreme, maar invloedrijke deel van je inwoners. Wordt het daarom niet eens tijd om op landelijk niveau een klimaattop voor lokale bestuurders op ‘de hei’ te organiseren?
Tijdens zo’n klimaattop kunnen (ex-)bestuurders die het zware weer al eens hebben doorstaan de kersverse portefeuillehouders Energie helpen om met genoeg munitie de raad mee te nemen en niet met de klimaatstoomboot tegen de smeltende ijsberg te botsen. De hamvraag: hoe ga je om met moeilijke maatregelen?
Geen maatregelen als ‘maximaal inzetten op zon op dak’, want dat is makkelijk scoren. Nee, maatregelen als windmolens, zonnevelden en andere oplossingen die door tegenstanders als ‘vervuilend’ worden gezien. Wethouders die hiervoor gaan, staan per definitie al 2-0 achter. Het vergt zwoegen, trekken en duwen. Juist ook op bestuurlijk vlak.
Bestuurders zouden elkaar moeten aanspreken op hun gedeelde verantwoordelijkheid
Laat doorgewinterde wethouders anderen helpen die nieuw in het vak zijn. Juist door zo’n landelijke klimaattop op de hei te organiseren, stappen we uit de waan van de dag en in het moment. Het is daarom ook niet gek dat Springtij en de Groene Vloot op een Waddeneiland plaatsvinden. Organiseer zo’n top bijvoorbeeld op een plek die kans loop onder water te verdwijnen. Maak het onderwerp voelbaar, haal het dichtbij.
Wie weet helpt het om wat meer de verbeelding te zoeken: iets wat we als maatschappij zijn gaan missen sinds de afgelopen kabinetten. Die waren niet zo van visies.
Vaak vergeten we door de politieke waan van de dag het grote plaatje: voorkomen dat de wereld onleefbaar wordt voor de volgende generatie en de generaties die na hen komen. Ik draag als ‘simpele sterveling’ natuurlijk net zo goed bij aan de vervuiling, maar dat ontslaat onze bestuurders niet van de verantwoordelijkheid die zij hebben om knopen door te hakken.
Gedurende deze bestuursperiode moeten er lastige besluiten worden genomen om meer dan een deuk in een pakje boter te slaan vóór 2030. Zodat de energietransitie méér wordt dan dure woorden en de CO2-reductie oplevert die nodig is.
Bestuurders zouden elkaar moeten aanspreken op hun gedeelde verantwoordelijkheid en de gemaakte afspraken (Parijs, klimaatakkoord en de RES) waar we ons aan moeten houden om onze ambitie overeind te houden.
Laat een stel knappe koppen hun lokale klimaatplannen doorrekenen en rangschik de gemeenten naar effectiviteit en concreetheid. Het is bewezen dat zo’n rangschikking psychologisch goed werkt. Door de drang om aan de sociale norm te voldoen. Ook bij bestuurders. Dat zijn tenslotte net zo goed gewoon mensen.
