De integratie van groen en water in de wijk zal een van de belangrijkste uitgangsunten voor het ontwerp van Rijnenburg zijn. Ongeveer in het midden van de polder, langs een oude stroomgeul van de Hollandse IJssel, is de meest geschikte plek voor woningen van Rijnenburg want daar ligt goede grond om op te bouwen. Met een klimaatadaptieve inrichting zodat er bij extreem weer veel ruimte is voor waterberging en infiltratie in de bodem voor de wijk én de omgeving. De gemeente Utrecht wil met deze groene wijk de woningcrisis helpen oplossen en tegelijkertijd invulling geven aan biodiversiteit en klimaatadaptatie. Het uitgangspunt van een gezonde groene leefomgeving staat bij de bouw van de wijk voorop, vertelt wethouder Eelco Eerenberg van ruimtelijke ordening bij de perspresentatie. Het grootste groenproject van de nieuwe wijk wordt een landschapspark, met een recreatieplas voor bewoners en bezoekers uit de regio. Het park en andere groene zones worden ingezet om de wijk te verkoelen. Water speelt er een prominente rol, om extreme regenval op te kunnen vangen en vast te houden. Hierdoor moet ook de biodiversiteit een grote groeispurt kunnen maken.
Volwaardige wijk
De toekomstige stadswijk Rijnenburg wordt de grootste woningbouwlocatie van Nederland. De stad Utrecht bouwt de komende jaren door in Groot Merwede. Ook zijn er plannen om na 2030 door te bouwen onder meer in Westraven en de Galecopperzoom. Inclusief het nieuwe stadsdeel Rijnenburg vanaf 2035 gaat het om 63.000 tot 77.000 woningen. Dat maakt dit gebied ten zuiden en zuidwesten van Utrecht de grootste woningbouwlocatie van Nederland.
Rijnenburg zal een volwaardige wijk worden, compleet met scholen, zorginstellingen, winkels en sportfaciliteiten. De wijk bestaat grotendeels uit appartementen en de gebouwen staan op een stadse manier dicht bij elkaar. Een groot deel daarvan moet betaalbaar worden. ‘Veel mensen zijn op zoek naar een woning en wij willen er alles aan doen om Utrecht aantrekkelijk en betaalbaar te houden’, stelt Eerenberg. De wijk wordt niet alleen een plek om te wonen, maar ook om te werken. Uit het onderzoek blijkt dat er ruimte is voor ongeveer 12.500 arbeidsplaatsen in de wijk. Hierbij wordt gekeken naar het creëren van duurzame werkgelegenheid.
De integratie van groen en water in de wijk zal een van de belangrijkste uitgangsunten voor het ontwerp van Rijnenburg zijn
Meer woningen betekent ook meer verkeer. Op dit moment is Rijnenburg niet goed aangesloten op de omliggende snelwegen, het openbaar vervoer of fietsnetwerken. Daarom investeert de gemeente Utrecht, samen met regionale partners, in hoogwaardige openbaarvervoersverbindingen en mobiliteitshubs. Het doortrekken van de Merwedelijn, de bestaande tramlijn die wordt omgevormd tot metro, speelt hierbij een belangrijke rol. De gemeente wil het de toekomstige bewoners aanmoedigen om de auto te laten staan en te fietsen, lopen of het openbaar vervoer te nemen. De regio heeft het Rijk nodig om de nodige investeringen in de infrastructuur rond te krijgen.
Woningen én windmolens
De verdere uitwerking van de plannen vindt plaats in samenwerking met onder andere de provincie, een consortium van grondeigenaren, ontwikkelaars, beleggers en woningbouwcorporaties. Esther Agricola, directeur van BPD-regio Noord-West zegt namens het consortium van grondeigenaren: 'Ik ben blij dat de geesten bij de gemeente Utrecht en de provincie rijp zijn voor woningbouw in Rijnenburg. Het consortium bestaande uit ontwikkelaars, beleggers en woningbouwcorporaties hebben de handen ineengeslagen om een actieve bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van Rijnenburg, die zo snel mogelijk zou moeten starten zodat bewoners daadwerkelijk de eerste woningen kunnen betrekken. Grootschalige woningbouw is bovendien de hefboom om een aantal urgente regionale opgaves zoals mobiliteit, landschap, water, natuur en werkgelegenheid, gelijktijdig en integraal afgewogen in deze gebiedsontwikkeling te realiseren.'
Naast woningen, heeft het stadsbestuur een groot deel van de polder ingepland als een permanent energielandschap, met zonnepanelen en windmolens
Door in de buurt groen en water een prominente rol te laten spelen en door in het noordelijk deel een van de grootste landschapsparken van Nederland met een grote plas aan te leggen, kan de biodiversiteit in Rijnenburg een enorme groeispurt maken. aldus wethouder Eerenberg. Deze aanpak maakt van Rijnenburg als het ware een landschapsstad. De wijk bestaat grotendeels uit appartementen en de gebouwen staan op een stadse manier dicht bij elkaar. Van jong tot oud kunnen woningzoekers er passende woonruimte vinden, lezen we in het nieuwebericht van de gemeente. Bewoners, ondernemers, gebruikers in en om het gebied en overige belanghebbenden worden uitdrukkelijk betrokken bij de uitwerking van de plannen.
Naast woningen, heeft het stadsbestuur een groot deel van de polder ingepland als een permanent energielandschap, met zonnepanelen en windmolens. Het nieuwe kabinet is daar mordicus tegen en heeft in het regeerprogramma opgenomen dat woningen altijd boven windmolens zouden moeten gaan. Ook wil het kabinet stevig de regie nemen op het gebied van volkshuisvesting en ruimtelijke ordening.
Na de Programmatische Verkenning onderzoeken de gemeente en de gebiedspartners samen verder hoe de toekomstige wijk Rijnenburg eruit kan komen te zien. Eerenberg: 'We onderzoeken de mogelijkheden voor de indeling van het gebied en wat er moet komen, de kwaliteit en de financiën. Voor een goede ontwikkeling van Rijnenburg is de samenhang met Groot Merwede onmisbaar. Dit geldt voor de mobiliteitsplannen (het doortrekken van de Merwedelijn), maar bijvoorbeeld ook voor voorzieningen en werkgelegenheid met een regiofunctie.'
De resultaten worden vastgelegd in een Uitgangspuntennotitie waarover de gemeenteraad van Utrecht naar verwachting in 2026 een besluit kan nemen. Het opstellen van de Uitgangspuntennotitie gebeurt in samenwerking met het consortium van grondeigenaren Rijnenburg, het rijk, de regio, de Provincie en andere partijen zoals Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden (HDSR) en netbeheerders. De bouw start dan vanaf 2035, wat de gemeente eerder op kritiek kwam te staan.