Wat is de overeenkomst tussen asielzoekers, mest en stikstof? Het zijn alle drie hoofdpijndossiers waar het huidige kabinet zich geen raad mee weet maar die grote impact hebben op onze steden en het landelijk gebied. Het parlement wacht al meer dan een half jaar op duidelijke plannen die gemeenten, boeren en bouwers perspectief moeten bieden. Maar de verantwoordelijke ministers houden zich stil terwijl de problemen alleen maar groter worden.
Het laatste kabinet Rutte deed er ook lang over om nieuw beleid voor deze vraagstukken op te tuigen. Maar uiteindelijk kwam er een Spreidingswet om de vastgelopen doorstroming van statushouders vlot te trekken en asielzoekerscentra plus Ter Apel te ontlasten. Om het mestoverschot aan te pakken bedacht minister Adema onder meer een vrijwillige uitkoopregeling voor boeren. En voor het verminderen van de stikstofuitstoot was al eerder geld opzij gezet om piekbelasters in de buurt van kwetsbare natuurgebieden te laten stoppen. Het was wel duidelijk dat daarmee de problemen niet volledig konden worden opgelost maar er was in ieder geval een begin mee gemaakt.
Wie alleen beleid afschiet en er niets voor in de plaats zet, bedrijft onverantwoordelijke politiek.
In het Hoofdlijnenakkoord veegden PVV, VVD, BBB en NSC alles van tafel. De Spreidingswet moest zo snel mogelijk worden ingetrokken en ook het mestplan van Adema verdween in een diepe lade. De gereserveerde miljarden voor het uitkopen van boeren werden aan andere zaken besteed. Alternatieve plannen om de knelpunten aan te pakken waren er niet. Daar zou nog op gestudeerd worden, alsof daar voldoende tijd voor was.
Die houding blijkt nu een recept voor ongelukken waarvan het recente verbod op intern salderen van stikstofuitstoot nog maar het begin is. Later deze week bestaat de kans dat de rechter op aandringen van Greenpeace het kabinet op het gebied van stikstof de duimschroeven nog verder aandraait. Bovendien dreigt dit jaar in de veehouderij een kille sanering als het de sector niet lukt om alsnog aan de EU-regels voor het uitrijden van mest te voldoen. De dwangsommen voor het stelselmatig overtreden van de maximumaantallen asielzoekers die in Ter Apel mogen worden opgevangen, zijn intussen opgelopen tot een beschamende 37 miljoen over afgelopen jaar.
Het is een goed recht van een nieuw kabinet om met hele andere plannen voor urgente kwesties te komen. Maar wie alleen beleid afschiet en er niets voor in de plaats zet, bedrijft onverantwoordelijke politiek. Dan ben je niet bezig met het zoeken naar doorbraken maar wil je alleen de eigen achterban te vriend houden. Het is een cynische vorm van politiek bedrijven die Nederland alleen maar verder in de problemen brengt en het vertrouwen in het oplossend vermogen van politici ondermijnt. Daar is niemand mee gebaat.