Locatus baseert zich op cijfers uit hun eigen database: de Database Woningbouwplannen. Daarin staan momenteel 72.000 woningen gepland met een oplevering in 2025.
Dat is minder dan een jaar geleden. Aan het begin van 2024 stonden er in de database 80.000 woningen gepland met een oplevering in datzelfde jaar. Uiteindelijk zijn dat er 82.000 geworden, meldde het CBS eind vorige maand.
Dat uiteindelijk verschil is verklaarbaar omdat Locatus geen zicht heeft op de totale planvoorraad. De database bevat alleen de woningbouwplannen voor meer dan vijftig woningen. Het daadwerkelijke aantal zal dus iets hoger liggen. ‘Al is dat verschil marginaal’, zegt Locatus-onderzoeker Gertjan Slob.
De analyse is niet heel verrassend, maar dient vooral als bevestiging. Minister Keijzer (Wonen) gaf in januari aan te verwachten dat het bouwdoel van 100.000 woningen pas in 2027 haalbaar zal zijn. Zij baseerde zicht daarbij op een inventarisatie van onderzoeksbureau ABF Research die ook keek naar de plancapaciteit.
De tekortkomende productie in 2024 werd verklaard door een langdurige bouwdip, als gevolg van eerder gestegen rente en bouwkosten. Keijzer verwacht dat de dip voorbij is, maar dat de gevolgen ook in 2025 nog voelbaar zijn.
Ministeries zitten elkaar in de weg
Het ministerie van VRO werkt hard aan plannen om de woningbouw aan te jagen, erkent Locatus. Op de Woontop in december werden nieuwe bouwplannen aangekondigd, en werd het plan herhaald om regels te schrappen die leiden tot vertraging van de woningbouw. Die voorstellen worden dit kwartaal verwacht.
Het idee dat dit tot versnelling leidt, noemt Slob echter naïef. Hij wijst op de hoeveelheid belemmeringen en stelt dat vertragingen in de nieuwbouw mede worden veroorzaakt door andere ministeries.
‘De Wet Betaalbare huur maakt het bouwen van nieuwe huurwoningen onaantrekkelijk, het getreuzel rondom de stikstofcrisis waardoor diverse nieuwbouwprojecten op de tocht staan. Daar komen ook nog eens de vele bezwaarprocedures en de congestie op het elektriciteitsnetwerk bij.’
Op de Woontop legde het Rijk opnieuw de ambitie vast om 100.000 woningen per jaar te bouwen. Dat aantal is tot nu toe nog niet behaald.
Het hoogste aantal van de afgelopen zes jaar was in 2022, met 89.800 toevoegingen. De afgelopen twee jaren zakten de aantallen weer in. Met vorig jaar het laagste aantal toevoegingen aan de woningvoorraad in zes jaar tijd, 82.000 woningen.
Een deel daarvan ontstond door de bestaande bouw beter te benutten, zoals transformatie, het splitsen van woningen en optoppen.
Zachte plannen niet zeker
De totale voorraad aan bouwplannen in Nederland is hoog en bedroeg in de tweede helft van vorig jaar 1.308.000 woningen. ‘Dit betreft echter alle geplande woningen, waaronder ook hele zachte plannen. Veel daarvan zullen nooit gerealiseerd worden en wat wel wordt gerealiseerd komt pas tussen 2030 en 2040 op de markt’, aldus Slob.
De echt concrete plannen zijn de woningbouwplannen die al in uitvoering zijn. Daarvan daalde het aandeel van 172.000 na de eerste meting in 2024, naar nu 165.000 woningen. ‘Dit beeld is een stuk minder positief.’
Locatus, vooral bekend van retail-data binnen de Benelux, heeft de Database Woningbouwplannen opgericht in 2021. De data is afkomstig van diverse bronnen en wordt handmatig gecheckt. Verschillende sectoren, zoals bouwbedrijven, banken en overheden, gebruiken de database.
Het woningtekort bedraagt nu 4,9 procent (ongeveer 400.000 woningen) en het aantal huishoudens groeit verder, voornamelijk door migratie. Het woningtekort neemt ook toe doordat de huishoudens steeds kleiner worden, onder meer door de dubbele vergrijzing.
