Scheuren in muren en kozijnen die scheef trekken: steeds meer huizen in Nederland kampen met funderingsproblemen. Tot voor enkele jaren waren het vooral woningen op houten palen die gevaar liepen als het grondwaterpeil zakte en het hout ging rotten. Maar na de extreem droge zomer van 2018 kreeg het Kennis Centrum Aanpak Funderingsproblematiek (KCAF) ook veel schademeldingen over huizen die niet op palen maar direct op klei of veen zijn gebouwd. Door het dalen van de grondwaterstand ontstaan hier holtes die voor ongelijkmatige verzakkingen zorgen. Omdat de bodem door de lage waterstanden ook verder inklinkt en overtollig water niet meer weg kan zakken, komen bij extreme regenval vaker kruipruimten en kelders blank te staan.
De komende tien jaar 425.000 probleemfunderingen
Door klimaatverandering worden de problemen de komende jaren nog groter. We krijgen vaker te maken met extreem natte winters en droge zomers. Op basis van de nieuwste KNMI-modellen schat KCAF dat de komende tien jaar zo’n 425.000 huizen funderingsproblemen krijgen.
Toch is er wel iets aan die lage grondwaterpeilen te doen. Met infiltratiesystemen, een aangepaste drainage en gesloten hoogwatercircuits kan de grondwaterstand stabiel worden gehouden, vertelde de organisatie onlangs in het ledenblad van de Vereniging Eigen Huis. Het zou ook helpen als de landbouw vaker op andere gewassen overschakelt. Nu wordt het waterpeil in polders extra laag gehouden om de aardappels of tarwe niet te laten verzuipen. Met teelten die beter tegen natte omstandigheden kunnen, worden funderingen gespaard.
De rekening lijkt volledig op het bordje van de huiseigenaar terecht te komen
De Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur pleitte een jaar geleden voor een nationale aanpak. Zo zou het vanaf 2029 verplicht moeten worden om toekomstige kopers of huurders over de funderingsstaat van een huis te informeren. Een nationaal loket zou burgers ook beter moeten ondersteunen bij de aanpak van schade. Volgens de RLI zou de overheid eigenaren financieel moeten helpen door subsidies en zachte leningen te verstrekken. Aan alle maatregelen hangt wel een prijskaartje: ruim 12 miljard euro voor de komende tien jaar.
Bij de presentatie van het advies leek het er even op dat het toenmalige kabinet de portemonnee wilde trekken. Maar uiteindelijk maakte ze slechts 56 miljoen euro vrij om burgers beter voor te lichten over de problemen. De rekening lijkt daardoor volledig op het bordje van de huiseigenaar terecht te komen. Die heeft de problemen niet veroorzaakt of had ze kunnen voorkomen, maar wordt er wel de dupe van. Wie riep er ook alweer dat bestaanszekerheid van burgers op nummer één moest staan?
