De Hitte aanpak 2025, van de ministeries van VWS, VRO en IenW, streeft naar een gezamenlijke visie en is opgebouwd rond vier themalijnen: gebied, gebouw, gezondheid en calamiteiten. Daarmee moeten betrokken partijen zoals gemeenten, woningcorporaties en zorginstellingen inzicht krijgen in wat er al gebeurt.
De aanpak biedt voorbeelden om van elkaar te leren en praktische handvatten om zelf aan de slag te gaan. Volgens het plan moet een groeiend netwerk van maatschappelijke organisaties jaarlijks fysiek bijeenkomen om acties, kennisdeling en samenwerking te stimuleren.
Leefomgeving groen, koel en gezond
De themalijn Gebied richt zich op het vergroenen en verkoelen van de leefomgeving, zoals het aanleggen van schaduwplekken, watertappunten en het verminderen van bestrating. ‘Dit helpt om de temperatuur in woonwijken te verlagen en het verblijf buiten aangenamer te maken’, schrijft het Rijk. Wel is er meer kennis nodig over effectieve maatregelen, zoals geschikte boomsoorten en optimale loopafstanden tot koele plekken. Ook is het belangrijk om de financiële sector en zorgverzekeraars te betrekken bij de financiering van hittemaatregelen.
Meer onderzoek en standaardisering van metingen nodig om hitte bij bestaande en nieuwe bouw beter aan te pakken
De themalijn Gebouw focust op het beperken van hitte in woningen en gebouwen. Dat kan door betere isolatie, ventilatie en zonwering. ‘Hiermee wordt niet alleen oververhitting voorkomen, maar ook onnodig gebruik van airco’s. En het bijbehorende hoge energieverbruik tegengegaan.’
Meer onderzoek en standaardisering van metingen zijn nodig om hitte bij bestaande en nieuwe bouw beter aan te pakken. Koelbehoefte moet onderdeel worden van de warmte- én koudetransitie. Bewoners moeten actief worden geïnformeerd over effectieve maatregelen zoals buitenzonwering, mogelijk ondersteund met financiële regelingen.
Gezond ondanks klimaatverandering
De themalijn Gezondheid draait om de bewustwording en preventie van hittegerelateerde klachten. ‘Het aantal gemeenten met een hitteplan moet groeien van 90 naar 180 gemeenten’, schrijft het Rijk. Een hitteplan - gemaakt door een gemeente samen met een GGD - bevat afspraken over verantwoordelijkheden en maatregelen bij een periode van hitte. Vanaf 2026 moet een vernieuwde handreiking gemeenten helpen bij het opstellen van lokale hitteplannen.
Rijk wil dat in 2027 alle gemeenten in hun lokale gezondheidsnota’s aandacht besteden aan hitte. In 2028 moet het aantal hitteplannen zijn verdubbeld
Het Rijk wil dat in 2027 alle gemeenten in hun lokale gezondheidsnota’s aandacht besteden aan hitte. In 2028 moet het aantal hitteplannen zijn verdubbeld. Bestaande plannen krijgen ondersteuning voor verbetering. De communicatie over hitte moet duidelijker worden door het woord “hittekracht” te gebruiken. Een schaal van 1 tot 10 visualiseert de intensiteit van hitte. Vanaf 2026 wordt dit toegepast in het Nationaal Hitteplan.
Voorbereiding op hittecrises
De themalijn Calamiteiten richt zich op goede voorbereiding op hittecrises. Denk aan duidelijke waarschuwingssystemen en protocollen. Zo weten (lokale) overheden, hulpdiensten en zorgverleners precies wat zij moeten doen bij een hittecrisis. Hittegolven vragen om gerichte crisisaanpak, met communicatie als startpunt. Thuisblijven is niet altijd veilig, schrijft het Rijk. Daarom zijn koele opvangplekken nodig. Het Rijk verkent een actieve rol met landelijke richtlijnen en duidelijke verantwoordelijkheden. Het RIVM en het KNMI gaan grenswaarden ontwikkelen voor opschaling bij extreme hitte.
De Hitte aanpak 2025 richt zich op concrete acties op de korte termijn. Daarnaast werkt het Rijk ook aan een breder plan voor de toekomst. In 2026 moet het kabinet met de nieuwe Nationale Klimaatadaptatiestrategie (NAS '26) komen, waarin ook de langetermijnaanpak voor hitte een plek krijgt.
De vorige NAS stamt uit 2016. Uit de evaluatie hiervan bleek dat het Rijk onvoldoende visie en coördinatie heeft op het thema hitte, waardoor de uitvoering van een hitteaanpak achterblijft. De realisatie van een nieuwe NAS is momenteel onzeker, gezien het vertrek van de PVV uit het kabinet.
Meer tropische dagen
Tropische dagen komen steeds vaker voor in Nederland, schrijft het Rijk. Het aantal zomerse dagen is in dertig jaar gestegen van 19 naar 28 dagen per jaar. Ook de frequentie van het aantal hittegolven en de extremiteit van hittegolven neemt in de toekomst toe. Vooral in versteende steden en dorpskernen stijgt de temperatuur sterk. Dit vergroot het risico op gezondheidsklachten bij kwetsbare groepen, zoals ouderen, vrouwen en bewoners in buurten met lagere inkomens. Hun woningen zijn vaak slecht geïsoleerd en beschikken zelden over airconditioning, waardoor zij extra worden blootgesteld aan de hitte.
Toch zijn er tussen 2010 en 2020 minder mensen op hete dagen gestorven dan in het decennium daarvoor, meldde het RIVM gisteren op Heat Action Day. Dat komt volgens het instituut mogelijk door de bewustwordingscampagne Nationaal Hitteplan, die sinds 2007 vijftien keer is geactiveerd.
%20kopie.jpg)
