Bij Aedes, de koepel van woningcorporaties, klinkt opluchting over het intrekken van de huurbevriezingen. Ze voorspelden dat corporaties door het wetsvoorstel de komende jaren 180.000 woningen minder konden bouwen en 1,6 miljoen woningen minder konden isoleren.
‘Voor alle woningzoekenden en huurders is het goed nieuws dat de woningcorporaties hun investeringen in nieuwbouw en verduurzaming kunnen doorzetten’, zegt Aedes-voorzitter Liesbeth Spies. Ook het kort geding van Aedes en 230 corporaties tegen de staat – dat vandaag gepland stond – is ingetrokken.
De voorzitter pleit voor een alternatief plan voor kwetsbaarste huishoudens en het ongedaan maken van de bezuiniging op de huurtoeslag van 800 miljoen euro. Ook roept ze de overgebleven coalitiepartijen op door te gaan met het aanpakken van de woningcrisis.
De Woonbond, de belangenbehartiger van huurders, is juist teleurgesteld dat de bevriezing van de sociale huren nu niet meer doorgaat. ‘De huurder is de dupe van politieke spelletjes in de coalitie. Zij dreigen nu in plaats van een huurbevriezing opnieuw een enorme huurstijging te krijgen’, zegt directeur Zeno Winkels.
Volgens de bond heeft de (voormalige) coalitie ‘een enorme schuld uitstaan bij sociale huurders’ en moeten ze alles op alles zetten om de huurbevriezingen alsnog te leveren. Het toestaan van huurverhogingen zorgde er in november al voor dat de Woonbond de afspraken voor de Woontop niet tekende.
Zekerheid en financiën nodig
Fahid Minhas, directeur van ontwikkelaarsvereniging Neprom, is blij met het ingetrokken wetsvoorstel, maar had liever gezien dat het kabinet aanbleef. ‘We zouden er wel uitkomen met de huurbevriezingen, via compensaties voor de woningbouw.'
Een demissionaire regering daarentegen is funest voor nieuwe investeringen, aldus Minhas tegen Stadszaken. ‘Onzekerheid is de grootste vijand van het investeringsklimaat. Lopende bouwplannen gaan door, maar zonder kabinet wordt het moeilijker om de onrendabele toppen van nieuwe projecten te vullen. Beleggers weten namelijk niet wat de nieuwe overheid gaat doen met regelgeving. Ook linkse partijen spreken over een huurbevriezing.’
De woningmarkt is toe aan rust en moet doorbouwen aan de Woontop-afspraken, benadrukt de Neprom-directeur. ‘Ik hoop op een nieuw middenkabinet met bestuurservaring, dat wegblijft van veel nieuw beleid, maar wel met meer financiële middelen komt voor het betaalbare woningsegment dat we willen bouwen.’
Peter Boelhouwer, hoogleraar huisvestingssystemen aan de TU Delft, is blij dat de huurbevriezingen van tafel zijn. Maar waar hij onlangs in een Cobouw-podcast zei dat alleen een kabinetsval de woningmarkt kan redden, treurt hij ook over de aankomende vertragingen.
‘Een versnelling in de woningbouw is hierdoor verder van huis’, zegt de woningbouwdeskundige tegen Stadszaken, al wijzend op het stikstofdossier en vertraagde planvorming. Ook regelingen rondom box 3 kunnen hierdoor uitgesteld worden. ‘De komende twee à drie jaar zal het bouwtempo niet drastisch verhogen.’
Voor al doorgevoerde plannen, zoals de Wet regie volkshuisvesting en Nota Ruimte ziet Boelhouwer niet veel obstakels.
Net als Minhas pleit de hoogleraar vooral voor meer financiële middelen voor alle hoge bouwambities, zoals betaalbaarheid, duurzaamheid en meer woningen. ‘Ook is er meer investeringsruimte nodig voor corporaties, de private huursector en initiële beleggers.
Geen verdere vertraging
De meeste geluiden uit de vastgoedwereld pleiten vooral voor behoud van het tempo in de woningbouw. De vereniging voor woningbezitters Vereniging Eigen Huis benadrukt vooral dat de besluitvorming rondom woningbouw en energietransitie niet mag stilvallen. ‘Met kracht moet alles in het werk worden gesteld om het tempo erin te krijgen en de juiste keuzes te maken.’
VNG-voorzitter Sharon Dijksma sluit daarbij aan. 'De huidige politieke situatie zorgt voor nóg meer onzekerheid. Ook een demissionair kabinet moet verantwoordelijkheid nemen en een stap naar voren zetten. Nederland mag nu niet stilvallen.’
Dat geldt ook voor vraagstukken rondom water, zoals waterkwaliteit, ruimte voor water, de stikstofimpasse en netcongestie, schrijft de Unie van Waterschappen. ‘De waterschappen gaan nu kijken wat daarvoor nodig is, samen met andere partijen zoals provincies en gemeenten.’
Vastgoed Belang, de branchevereniging van particuliere verhuurders, hoopt dat demissionair Woonminister Keijzer door kan gaan met de voorgenomen versoepeling van onder andere de middenhuurregulering. ‘Keijzer ziet het belang van de woningnood en heeft de juiste oplossingen voor ogen.’
Ook roepen ze de Staten-Generaal op om ervoor te zorgen dat voorstellen die nu in de Kamer liggen om de onredelijk hoge belastingdruk in box 3 tegen te gaan geen verdere vertraging oplopen.
De Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE) roept de Tweede Kamer op om vooral door te gaan met wet- en regelgeving ten behoeve van de energietransitie. ‘De urgentie is groot en er is een flinke Kamermeerderheid.’
Voorbeelden van trajecten die volgens de NVDE zeker door moeten gaan zijn de implementatie van de hernieuwbare energierichtlijn (RED III), de Wet Collectieve Warmte, de uitrol van windenergie op zee en de plannen om netcongestie te bestrijden.
Op Mobiliteit.nl, een B2B-platform voor de mobiliteitssector, wordt gevreesd dat veel plannen van demissionair minister Barry Madlener (Infrastructuur en Waterstaat) zullen bevriezen. Denk aan nieuwe trajecten waar de maximumsnelheid omhooggaat, extra investeringen in ov of het schrappen van stikstofregels.
‘De komende weken beslist de Tweede Kamer welke lopende beleidsvoorstellen wel of niet doorgaan. Voor het mobiliteitsdomein betekent dit in veel gevallen uitstel. Nieuwe maatregelen op het gebied van verkeer, openbaar vervoer en mobiliteit komen pas weer aan de orde als er een nieuwe coalitie zit.’
De Kiesraad adviseert het demissionaire kabinet om de Tweede Kamerverkiezingen te houden op woensdag 29 oktober.
