Als ik naar de jongeren om me heen kijk, herken ik veel van mezelf. Enerzijds leeft sterk het gevoel dat we als samenleving écht moeten veranderen om de leefomgeving te beschermen voor de generaties na ons. Anderzijds lijkt het klimaatbewustzijn onder jongeren ogenschijnlijk te slinken. Ook ik ervaar die verandering.
Met goede moed en met als doel bij te dragen aan het verbeteren van onze leefomgeving besloot ik Environment and Resource Management te studeren — om met die kennis écht impact te maken. We hebben in Nederland en daarbuiten immers zoveel moois om voor te vechten. En dat ‘vechten’ gaat bij jongeren steeds verder. Sommigen voelen zelfs de noodzaak om zichzelf vast te lijmen op de A12.
Tegelijkertijd signaleert Ipsos I&O dat jongeren een gevoel van klimaatverlamming ervaren. Klimaat is een zwaar thema dat ons allemaal raakt, en jongeren ervaren dat ze daar weinig invloed op kunnen uitoefenen. We zijn afhankelijk van besluiten op bestuurlijk niveau, waar we geen directe invloed op hebben. Dat veroorzaakt een gevoel van machteloosheid. Het verlammende effect daarvan zorgt ervoor dat jongeren toch weer vaker minder klimaatbewuste keuzes maken dan voorheen.
Het recent gepubliceerde NOS-artikel over dit onderzoek naar het klimaatgedrag van jongeren viel mij vooral op door de kop: 'Nederlandse jongere ziet klimaatverandering minder als urgent probleem.' Daarmee worden jongeren neergezet alsof ze niets geven om het klimaat en er daarom weinig aandacht aan besteden. Wie het onderzoek leest, ziet iets anders: jongeren zijn juist veel bezig met klimaatverandering. Maar een gevoel van machteloosheid leidt tot verlamming — verlamming die ten onrechte wordt gezien als onverschilligheid.
Goede bedoelingen botsen met oude structuren en trage besluitvorming. Die verlamming schaadt het vertrouwen van jongeren in de overheid
Nu ik als adviseur Waardevolle Buitengebieden bij Arcadis werk, begrijp ik beter waarom jongeren afhaken. Ik zie van dichtbij hoe complex het is om bestuurlijk tot oplossingen te komen. We wonen in een dichtbevolkt land waarin elke vierkante meter grond meerdere ruimteclaims kent: woningen, water, natuur, infrastructuur. Ook overheden ervaren verlamming, veroorzaakt door de hoeveelheid belangen, overleggen, twijfels en de stilstand binnen de landelijke politiek. Goede bedoelingen botsen met oude structuren en trage besluitvorming. Die verlamming schaadt het vertrouwen van jongeren in de overheid. Dat vertrouwen herstellen kan alleen samen mét jongeren.
Ik weet zeker: mijn generatie wil vooruit. We willen bouwen aan een land waarin onze kinderen ook nog prettig kunnen leven. Mijn pleidooi: geef de stem van jongeren meer gewicht. Alleen dan worden ze écht gehoord. Een mooi voorbeeld komt uit Zeeland, waar jongerennetwerk Jouw Zeeland is opgezet om jongeren actief te betrekken bij besluitvorming.
Ook ik werk — ondanks mijn ambities en kennis — in een traditioneel systeem met weinig oog voor jongeren. Daar wil ik verandering in brengen. Daarom geef ik jongeren in mijn werk, tijdens klantgesprekken en participatietrajecten, een grotere stem. Zo bouwen we samen aan een waardevolle wereld voor de volgende generaties. Doe jij mee?
