Nieuws

Lopen is zo vanzelfsprekend dat planologen het vergeten

Toen ik een goede collega meldde wat voor column ik ging schrijven over voetpaden, vond hij dat ‘klein bier’. Irrelevant, zeurderig. Ook al was hij het met me eens, toch moest ik me maar gaan bezighouden met grotere zaken. En dat is precies de reden dat de voetganger er zo bekaaid vanaf komt. Voetgangers verdienen de herwaardering die de fiets al ten deel is gevallen. Lopen is te belangrijk om te combineren met fietspaden, het verdient een prominentere eigen plek in de ruimtelijke ordening.

Verstedelijking

Free spiriting: vrijheid en verbinding in de leefomgeving

Mensen zitten in de knel. Kunnen we hun welzijn bevorderen door de inrichting van de wijk aan te passen? Fabiana Melssen denkt van wel. Zij heeft de free spiriting woonwijkvisie ontwikkeld: een nieuwbouwwijk gebaseerd op de gedachte dat wanneer mensen goed in hun vel zitten, ze vanzelf weer verbindingen aangaan. Zo ontstaat een beweging van binnenuit, die noodzakelijk is voor de idealen die we als samenleving hebben. In dit artikel legt Melssen deze visie verder uit.

Woningbouw

Leegstand kan meer bijdragen aan de oplossing van de woningnood

Naar aanleiding van het hybride werken en online winkelen vroeg de Tweede Kamer zich af of transformatie van kantoren en winkels niet een grotere bijdrage kan leveren aan de woningnood en diende hierover een motie in om potenties in beeld te brengen. Onderzoek door het Expertteam Woningbouw van RVO geeft aan dat de potentie er zeker is, maar dat dit wel om een andere aanpak vraagt.

Klimaatadaptatie

Iedereen wil groen, maar klimaatadaptatie boeit bijna niemand

Nederlanders waarderen groen in de woonomgeving vrijwel unaniem, maar lang niet altijd om dezelfde redenen als beleidsmakers. Kwaliteiten als klimaatadaptatie en duurzaamheid staan voor veel mensen bijvoorbeeld onderaan de prioriteitenlijst. Wel zijn er grote verschillen tussen verschillende doelgroepen. Dat blijkt uit onderzoek door MarketResponse. De resultaten kunnen gemeenten, corporaties en ontwikkelaars helpen met het maken van de juiste ontwerp- en communicatiekeuzes.

Energietransitie

Energie voor de transitie van het buitengebied

De ruimtelijke inpassing van de in de regionale energiestrategieën (RES) voorgenomen infrastructuur stuit op veel plekken op lokaal verzet en andere ruimteclaims. Toch kan de energietransitie, mits slim én met gevoel aangepakt, juist het draagvlak creëren voor een integrale aanpak van verschillende opgaven in zo’n gebied. In het Brabantse Asten en Bergen op Zoom vormen de RES’en uitgangspunt voor deze vernieuwende wijze van werken.

Woningbouw

Gemeente kan biobased bouw flink aanjagen, maar doet het amper

Gemeenten zijn onmisbaar bij het opschalen van biobased woningbouw. Duurzame materialen als hout spelen vooralsnog een marginale rol in de totale woningbouwproductie, maar lokale overheid die het bestaande instrumentarium slim inzet, kan daar verandering in brengen.

Verstedelijking

Een revolutie in landgebruik

Eén procent van de bewoonbare landoppervlakte op de aarde is in gebruik als stedelijk gebied, vijftig procent als landbouwgrond. Willen we de groeiende wereldbevolking blijven voeden zonder dat meer bossen worden gekapt, dan is intensivering van het agrarisch landgebruik onvermijdelijk. Bijvoorbeeld door open teelt te vervangen door verticale, gesloten productieketens. Het Bossche bedrijf PlantLab en KuiperCompagnons zetten de toon.

Energietransitie

Sneller van het gas af? Weet wat je bewoners beweegt!

Voor de een is gasloos al jaren een soort evangelie, de ander werkt er sinds de oorlog in Oekraïne aan, een derde is er helemaal niet mee bezig. Uit onderzoek door onderzoeksbureau MarketResponse blijkt dat de bewonersmotivaties in de energietransitie veel variatie kennen, al neemt het algehele enthousiasme gestaag toe. Inzicht in bewonersmotivaties kan gemeenten en verhuurders helpen om mensen mee te krijgen in de energietransitie.

Woningbouw

Versnelling woningbouw: ‘Organiseer het proces zo dat er minder capaciteit nodig is’

Het lukt maar niet om de woningbouw daadwerkelijk te versnellen terwijl niemand nog tornt aan de ambities om tot 2030 nog zo’n 800.000 woningen te bouwen. Nieuwe beren op de weg, in de vorm van stikstof, personeelsgebrek en kostenstijging, maken het realiseren daarvan nog onwaarschijnlijker. Minister Hugo de Jonge wil gaan kijken hoe procedures zijn te versnellen. Anne-Mette Andersen, strateeg en ruimtelijk ontwerper, laat zien hoe je dat met beperkte middelen en capaciteit voor elkaar kunt krijgen.

Energietransitie

Kantooreigenaren zonder energielabel C hebben nog niets te vrezen

Eigenaren van kantoorpanden die op 1 januari minimaal energielabel C zouden moeten hebben, hebben in veel gemeenten voorlopig weinig te vrezen. Volgens het Bouwbesluit uit 2012 mogen kantoren zonder dat label vanaf 2023 niet worden gebruikt, maar uit een rondgang van Stadszaken langs 51 gemeenten blijkt dat veel gemeenten niet van plan zijn streng te handhaven. Als er al een handhavingsplan ligt. Daar doet de wettelijke handhavingsstrategie niets aan af.

Verstedelijking

Ron Meyer over Heerlen-Noord: ‘We zijn een nationaal programma zonder nationaal budget’

De gemiddelde levensverwachting van inwoners van Heerlen-Noord gemiddeld is zes jaar lager dan landelijk. Een absoluut onacceptabel gegeven, vindt Ron Meyer. De nieuwe programmadirecteur van het Nationaal Programma Heerlen-Noord (NPHLN) zet zich in om de leefbaarheid in het gebied te verbeteren. Een titanentaak, waar minimaal 25 jaar voor is uitgetrokken.

Woningbouw

Bouwen in de Reevedelta door te kijken naar het landschap

Kampen bouwt een kleine drieduizend nieuwe woningen tegen het natuurgebied Reevediep aan. Er verrijst zelfs een compleet nieuw dorp boven op de Klimaatdijk, speciaal aangelegd naast het Reevediep, bypass van de IJssel bij hoogwater. Doordat de gemeente een groot deel van de grond zelf in handen heeft, is er ruimte voor sociale bouw en ruimtelijke experimenten. De gewaagde ontwikkeling toont hoe woningbouw, natuur en klimaatadaptie kunnen samengaan.

Klimaatadaptatie

Winy Maas: ‘Ik heb een hekel aan de alles-beschermers. De bestaande stad heeft een afschrijftermijn’

De groene stad van de toekomst is een open ‘spons’ die volledig in het landschap past, zegt architect en stedenbouwkundige Winy Maas. Maar zo ver zijn we nog lang niet. Voor nu geldt: binnenstedelijk werken aan een duurzame stedelijke omgeving. Want ook binnen de bestaande rode contouren liggen legio kansen. Het vergt wel visie, durf en leiderschap.

Woningbouw

Met passende grondprijs krijgt Almeerse wooncoöperatie eindelijk voet aan de grond

Realisatie van de innovatieve woonzorgcoöperatie De Binnenhaven in Almere gaat stroef, want de businesscase is relatief zwak en valt precies buiten bestaande gemeentelijke kaders. Nu forceren de coöperatie, de gemeenteraad en het Woningbouwatelier Almere een doorbraak met de een afwijkende grondprijsberekening. Een aanpak waar ook gemeenten elders in het land de vruchten van kunnen plukken.

Energietransitie

Energieplan kabinet hard nodig, maar biedt weinig langetermijnperspectief

Energieplannen uit de begroting van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat onderstrepen vooral eerder ingezette plannen en richten zich sterk op energiearmoede. Dat is nu hard nodig, maar in de plannen ontbreekt perspectief op de langere termijn, zeggen energie-experts tegen Stadszaken. ‘Nederland wil niet elk jaar een noodplan.’

Omgevingswetgeving

Vijf aanknopingspunten voor integrerend werken bij complexe opgaven

Complexe opgaven als energietransitie, klimaatadaptatie en woningbouw zijn alleen in samenhang aan te pakken. Kernvraag daarbij is hoe je vruchtbare samenwerking krijgt, gebaseerd op gelijkwaardigheid van belangen en gedeeld eigenaarschap van de opgaven. En hoe streef je naar maximale meerwaarde op de lange termijn in plaats van maximale bevrediging van individuele belangen op de korte termijn? Uit de leerlijn Energie, Klimaat en Ruimtelijke Ontwikkeling van het Interbestuurlijk Programma (IBP) kwamen nuttige lessen voor zowel ambtenaren, bestuurders en volksvertegenwoordigers.

Woningbouw

Meer woningen voor eigen inwoners kraakt aan alle kanten

Meer woningen reserveren voor mensen met ‘lokale binding’ is een verkeerde oplossing voor het verkeerde probleem. Het kan woningmarktdynamieken lamleggen, en de probleemanalyse van woonminister Hugo de Jonge dat dorpswoningen duurder worden door ‘mensen van buiten de regio’ is gammel. Dat zeggen woningmarktexperts.

Omgevingswetgeving

Planadviesbureaus schieten samen met VNG en BZK gemeenten te hulp

Vooral kleine en middelgrote gemeenten hebben grote moeite met de omschakeling naar de ‘harde’ instrumenten, zoals omgevingsplannen en de vergunningverlening, in de nieuwe omgevingswetgeving. Dat blijkt uit recent onderzoek door Antea Group. Om die gemeenten te helpen gaan de planadviesbureaus, met budget van de VNG, gezamenlijk een praktische leergang aanbieden. “Eindelijk zijn we zover dat we gemeenten kunnen aanbieden: als je slim bent doe je het zo”, aldus Koos Seerden, directeur bij Rho Adviseurs.