Nieuws

Voor bouwen in spoorzones is flexibiliteit een must

Aanhoudend hoge kosten, exploderende financieringslasten, een omslag op de huizenmarkt. Het is de vraag hoe complexe binnenstedelijke gebiedsontwikkeling in spoorzones door kan gaan, zónder afbreuk te doen aan kwaliteit. We legden het voor aan de markt en overheid.

Woningbouw

10 trends voor woningmarkt en leefomgeving in 2023

Wat zijn de tien belangrijkste trends voor woningmarkt en leefomgeving in 2023? Bram Klouwen van Companen zet op een rij. Terugkerend thema: de voortdurende weging van korte- en langetermijnbelangen. Die gaan lang niet altijd samen.

Woningbouw

Gemiste kans om waarde archeologie in te zetten bij gebiedsontwikkeling

Het archeologisch advies dat de Raad voor Cultuur (RvC) eerder dit jaar uitbracht, naar aanleiding van de evaluatie van de erfgoedwet, is nogal sectoraal gericht, stelt Boudewijn Goudswaard. Het schetst voor een buitenstaander ogenschijnlijk kunstmatige problemen van een naar binnen gerichte sector. Het werkelijke probleem is dat de dialoog over nut en noodzaak van archeologie met de initiatiefnemers en de lagere overheden in de ruimtelijke ontwikkeling ontbreekt. Dat is op zijn minst verbazingwekkend: dit zijn immers juist de financiers en opdrachtgevers voor het behoud van de archeologie; de partijen om verandering in gang te zetten.

Landelijk gebied Verstedelijking Woningbouw

Experts over één jaar Hugo de Jonge: ruimtelijke ordening ondergeschikt aan wonen

Het is precies één jaar geleden dat Hugo de Jonge aantrad als minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening. Met al snel de eerste beleidsingrepen en programma’s als resultaat. Maar volgens experts is hij te veel sectoraal minister voor Volkshuisvesting, en te weinig integraal voor Ruimtelijke Ordening. Van echt samenhangend werk aan de toekomstige inrichting van Nederland is nog geen sprake, zeggen zij.

Verstedelijking

Sturen zonder grond: niet voor bange mensen

Een faciliterend grondbeleid met ruime bestemming was de norm tijdens de vastgoedcrisis. Toen de marktdruk weer toenam, groeide ook de wens weer van gemeenten om strakker te sturen op grondgebruik, mede aangewakkerd door duurzame ambities. In de oktober-editie van ROm blikten we op sturingsmogelijkheden en juridische hickups. Nu staat de vraag centraal of actief grondbeleid weer van stal moet worden gehaald of dat andere planologische instrumenten soelaas bieden om te sturen op een zo hoog mogelijk maatschappelijke rendement.

Verstedelijking

Lokaal maatwerk werkt voor een klimaatadaptieve Gelderse polder

Al in het jaar 500 legden de eerste bewoners de polder Nijbroek bij Apeldoorn eigenhandig droog om de moerassige bodem leefbaar en bewerkbaar te maken. Dat is sindsdien niet meer veranderd: Nijbroekers werken al eeuwen samen om de grond vruchtbaar te houden. Met het veranderende klimaat gaat het inmiddels ook om bergen en vasthouden van water. Overheden en bewoners werken daarom samen aan maatwerk voor slimmer waterbeheer en een toekomstbestendig landschap. Waar bewoners al integraal kijken naar het gebied, was dat voor overheden nog even wennen.

Verstedelijking

De smaak van gentrificatie

Nederlandse steden hebben de smaak van gentrificatie goed te pakken. Amsterdam en Utrecht spannen de kroon, maar ook in Rotterdam en tal van middelgrote steden nemen rijkere en hogeropgeleide bewoners traditionele volkswijken ‘over’. Met alle gevolgen van dien. In de vakwereld is gentrificatie vaak synoniem aan verdringing, dat een negatieve connotatie heeft. Maar daar hoor je de positieve opwaardering van de stad tegenover te zetten, vindt stedenbouwkundige Paul Kurstjens. Hoewel met de opwaardering van buurten wonen in onze steden onbereikbaarder voor lage inkomensgroepen dreigt te worden, biedt waardestijging ook kansen. Zaak is daar gericht op te sturen. De lessen van onder meer New York en Amsterdam.

Energietransitie

Energietransitie: ro-wereld blijft achter de feiten aanlopen

Soms denk je als vakmedium het verschil te kunnen maken door de vakwereld te laten beseffen dat een bepaalde opgave meer aandacht vraagt. De ijdelheid ten top natuurlijk. Als er iets is wat we de afgelopen veertig jaar als redactie hebben geleerd, is het wel dat wat je teweegbrengt hooguit een rimpeling in het water is. Neem nou de energietransitie en dan vooral de ruimtelijke implicaties ervan. Je kunt erover schrijven tot je een ons weegt, bewegen doen we blijkbaar pas als het niet anders kan.

Energietransitie

File op het elektriciteitsnet

Gemeenten kunnen wel degelijk een rol spelen bij het verminderen van congestie op het elektriciteitsnet, ook al gaat het vaak om concurrentiegevoelige data en speelt het tekort aan goed opgeleide mensen een hardnekkig probleem. Dit najaar organiseerde Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) verschillende verdiepingssessies voor gemeenten. Tijdens de sessies wisselden ongeveer dertig gemeenten en netbeheerders ervaringen en ideeën uit over welke bijdrage zij kunnen leveren.

Woningbouw

Delft pioniert met inbreiding woningbouw in bedrijvenzone

Veel ogen van gebiedsontwikkelend Nederland zijn gericht op hoe de toekomstige gemengde werk-woonwijken Kabeldistrict en Nieuwe Haven aan de Delftse Schie vorm gaan krijgen. Twee karakteristieke, goed bereikbare locaties, dicht bij het kenniscluster van TU Delft en de historische binnenstad; beide met veel potentie om sfeervolle nieuwe buurten te worden. Maar wel midden tussen een dertigtal bedrijven. In het bestemmingsplan is per gevestigd bedrijf de milieuruimte aangegeven. Een unicum, zeggen betrokkenen en in die zin preluderend op de Omgevingswet. Nu de gemeenteraad het plan heeft vastgesteld, is het wachten of alle bedrijven daadwerkelijk in de nieuwe ontwikkeling meegaan.

Omgevingswetgeving Energietransitie

Utrechtse aanpak voor gedwongen gasloos is amper schaalbaar

Voor het ‘gedwongen’ gasloos maken van 320 woningen in Overvecht-Noord, zet de gemeente Utrecht de Crisis- en herstelwet in. Maar daarbij geldt de Utrechtse aanpak wel nadrukkelijk als experiment. Ook zijn er strenge voorwaarden. Andere gemeenten kunnen er voorlopig dus weinig mee.

Beleidsnota’s

Hoog tijd voor bevolkingsbeleid

Waar werkgevers schreeuwen om arbeidsmigranten om gaten in de personeelsbezetting te vullen, klinken er steeds geluiden om de migratie naar Nederland te beperken om zo de druk op de huizenvoorraad en ander voorzieningen te kunnen verlichten. Voor de korter termijn kan dat verlichting bieden. Maar om Nederland op de lange termijn overeind te houden, is de komst van veel nieuwkomers haast onvermijdelijk. Het belangrijkste is dat er een doordacht immigratiebeleid komt, stelt hoogleraar Monique Kremer en voorzitter van de Adviesraad Migratie tegenover ROm.

Verstedelijking

Adv: Groei mee met Kampen

Een prachtige gemeente, een eeuwenoude Hanzestad, een waterrijke omgeving en levendige dorpsgemeenschappen: dat is Kampen. Het is goed wonen, werken en verblijven in onze gemeente, die 54.000 inwoners telt en een mooie balans kent tussen bebouwing, groen en water. Groei jij mee met Kampen?

Infrastructuur en mobiliteit

Lopen is zo vanzelfsprekend dat planologen het vergeten

Toen ik een goede collega meldde wat voor column ik ging schrijven over voetpaden, vond hij dat ‘klein bier’. Irrelevant, zeurderig. Ook al was hij het met me eens, toch moest ik me maar gaan bezighouden met grotere zaken. En dat is precies de reden dat de voetganger er zo bekaaid vanaf komt. Voetgangers verdienen de herwaardering die de fiets al ten deel is gevallen. Lopen is te belangrijk om te combineren met fietspaden, het verdient een prominentere eigen plek in de ruimtelijke ordening.

Verstedelijking

Free spiriting: vrijheid en verbinding in de leefomgeving

Mensen zitten in de knel. Kunnen we hun welzijn bevorderen door de inrichting van de wijk aan te passen? Fabiana Melssen denkt van wel. Zij heeft de free spiriting woonwijkvisie ontwikkeld: een nieuwbouwwijk gebaseerd op de gedachte dat wanneer mensen goed in hun vel zitten, ze vanzelf weer verbindingen aangaan. Zo ontstaat een beweging van binnenuit, die noodzakelijk is voor de idealen die we als samenleving hebben. In dit artikel legt Melssen deze visie verder uit.

Woningbouw

Leegstand kan meer bijdragen aan de oplossing van de woningnood

Naar aanleiding van het hybride werken en online winkelen vroeg de Tweede Kamer zich af of transformatie van kantoren en winkels niet een grotere bijdrage kan leveren aan de woningnood en diende hierover een motie in om potenties in beeld te brengen. Onderzoek door het Expertteam Woningbouw van RVO geeft aan dat de potentie er zeker is, maar dat dit wel om een andere aanpak vraagt.

Klimaatadaptatie

Iedereen wil groen, maar klimaatadaptatie boeit bijna niemand

Nederlanders waarderen groen in de woonomgeving vrijwel unaniem, maar lang niet altijd om dezelfde redenen als beleidsmakers. Kwaliteiten als klimaatadaptatie en duurzaamheid staan voor veel mensen bijvoorbeeld onderaan de prioriteitenlijst. Wel zijn er grote verschillen tussen verschillende doelgroepen. Dat blijkt uit onderzoek door MarketResponse. De resultaten kunnen gemeenten, corporaties en ontwikkelaars helpen met het maken van de juiste ontwerp- en communicatiekeuzes.

Energietransitie

Energie voor de transitie van het buitengebied

De ruimtelijke inpassing van de in de regionale energiestrategieën (RES) voorgenomen infrastructuur stuit op veel plekken op lokaal verzet en andere ruimteclaims. Toch kan de energietransitie, mits slim én met gevoel aangepakt, juist het draagvlak creëren voor een integrale aanpak van verschillende opgaven in zo’n gebied. In het Brabantse Asten en Bergen op Zoom vormen de RES’en uitgangspunt voor deze vernieuwende wijze van werken.